Στις 28 Αυγούστου του 1904, ο Παύλος Μελάς συνοδευόμενος από ομάδα Μακεδόνων, Λακώνων και Κρητικών, περνάει στα τουρκοκρατούμενα εδάφη της Μακεδονίας, κάνοντας έναρξη του επικού και τιμημένου Μακεδονικού αγώνα κατά της Βουλγαρικής επιβουλής των κομιτατζήδων και γράφοντας μια από τις πλέον χρυσές σελίδες της Νεώτερης Ελληνικής ιστορίας.
Ο Παύλος Μελάς Έλληνας αξιωματικός του Στρατού, πρωτομάρτυρας και σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα. Ήταν γιος του Μιχαήλ Μελά και γαμπρός του Στέφανου Δραγούμη. Στάθηκε από τους πρωτεργάτες του Μακεδονικού αγώνα και πέθανε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων στην περιοχή της Μακεδονίας. Στην Ελλάδα θεωρείται ηρωική μορφή και έχουν ονομαστεί προς τιμή του το χωριό Μελάς της Καστοριάς και ο Δήμος Παύλου Μελά στην κεντρική Μακεδονία.
Πανάλαφρος ο ύπνος σου του Απρίλη τα πουλιά
Ο Παύλος Μελάς γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου του 1870 στη Μασσαλία, όπου ο πατέρας του Μιχαήλ Μελάς (1833-1897) δραστηριοποιούταν ως έμπορος. Το 1886 εισήλθε στη Σχολή Ευελπίδων και εξήλθε ως ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού στις 8 Αυγούστου του 1891. Τον επόμενο χρόνο νυμφεύτηκε τη Ναταλία Δραγούμη (1872-1973), κόρη του τραπεζίτη και πολιτικού Στέφανου Δραγούμη, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον στρατιωτικό Μιχαήλ Μελά (1894-1950) και τη χημικό Ζωή Μελά - Ιωαννίδη (1898-1996).
Το κεφάλι του αποκόπηκε από τους συμπολεμιστές του και τάφηκε στο ναό της Αγίας Παρασκευής στο Πισοδέρι. Το σώμα του παραδόθηκε από τις οθωμανικές αρχές στον μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό (Καραβαγγέλη) και τάφηκε στον βυζαντινό ναό των Ταξιαρχών στην Καστοριά, όπου αναπαύεται και η κάρά του από το 1950. Στον ίδιο ναό έχει ταφεί και η σύζυγός του Ναταλία, κατ’ επιθυμίαν της.
Ο θάνατος του Παύλου Μελά έγινε γνωστός στην Αθήνα στις 18 Οκτωβρίου και συγκλόνισε την κοινή γνώμη, λόγω του ακέραιου και αγνού χαρακτήρα του ανδρός, αλλά και του γνωστού ονόματος της οικογένειάς του, που είχε μεγάλους δεσμούς με τη Μακεδονία και την κοινωνία των Αθηνών. Η θυσία του σηματοδότησε την ουσιαστική έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα, που κορυφώθηκε με τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913.
Μια μοναδική υπερπαραγωγή για τα δεδομένα του ελληνικού κινηματογράφου. Πλούσιο ιστορικό έπος διάρκεια 2,5 ωρών περιγράφει την πορεία του εθνικού ήρωα από τα αθηναϊκά σαλόνια, στα σκλαβωμένα μέρη της Μακεδονίας και στο αγώνα για την απελευθέρωσή της.
Αναπαράσταση της εποχής τόσο με αυθεντικά σκηνικά και κοστούμια όσο και με γυρίσματα στους πραγματικούς χώρους όπου διαδραματιστήκαν τα γεγονότα. Αλλά και η δράση στις σκηνές δράσεις είναι καταιγιστική σφοδρές μάχες, που κρατούν συνεχώς αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή.
Καταφέρνει να φέρει το θεατή σε άμεση επαφή με τα ιστορικά εθνικά και πολεμικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στις αρχές του 20ου αιώνα, με πρόσωπα επώνυμα και ανώνυμα που αγωνίστηκαν στο Μακεδονικό Αγώνα.
Υπόθεση:
«Αναλαμβάνω αυτόν τον αγώνα
με όλη μου την ψυχήν και με την ιδέαν
ότι είναι υποχρεωμένος να τον αναλάβω.»
Παύλος Μελάς
Παύλος Μελάς - Κωστής Παλαμάς
Σε κλαίει ο λαός. Πάντα χλωρό να σειέται το χορτάρι
Στον τόπο, που σε πλάγιασε το βόλι, ω παλληκάρι.
Πανάλαφρος ο ύπνος σου του Απρίλη τα πουλιά
Σαν του σπιτιού σου να τ’ ακούς λογάκια και φιλιά,
Και να σου φτάνουν του χειμώνα οι καταρράχτες,
Σαν τουφεκιού αστραπόβροντα
και σαν πολέμου κράχτες
και σαν πολέμου κράχτες
Πλατειά του ονείρου μας η γη και απόμακρη.
Και γέρνεις. Εκεί και σβεις γοργά. Ιερή στιγμή.
Και γέρνεις. Εκεί και σβεις γοργά. Ιερή στιγμή.
Σαν πιο πλατειά τη δείχνεις,
και τη φέρνεις Σαν πιο κοντά.
Ας γίνει ο βίος του μάθημα γενναιότητας στον συχνά διασπασμένο και δίβουλο εθνικό και πατριωτικό χώρο που εξαντλείται σε ρητορείες άνευ συχνά αντικρίσματος.
Φαίδων Χριστοδουλάκης
ΜΑ Θεολογίας
Φαίδων Χριστοδουλάκης
ΜΑ Θεολογίας
Ο Παύλος Μελάς γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου του 1870 στη Μασσαλία, όπου ο πατέρας του Μιχαήλ Μελάς (1833-1897) δραστηριοποιούταν ως έμπορος. Το 1886 εισήλθε στη Σχολή Ευελπίδων και εξήλθε ως ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού στις 8 Αυγούστου του 1891. Τον επόμενο χρόνο νυμφεύτηκε τη Ναταλία Δραγούμη (1872-1973), κόρη του τραπεζίτη και πολιτικού Στέφανου Δραγούμη, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον στρατιωτικό Μιχαήλ Μελά (1894-1950) και τη χημικό Ζωή Μελά - Ιωαννίδη (1898-1996).
Το κεφάλι του αποκόπηκε από τους συμπολεμιστές του και τάφηκε στο ναό της Αγίας Παρασκευής στο Πισοδέρι. Το σώμα του παραδόθηκε από τις οθωμανικές αρχές στον μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό (Καραβαγγέλη) και τάφηκε στον βυζαντινό ναό των Ταξιαρχών στην Καστοριά, όπου αναπαύεται και η κάρά του από το 1950. Στον ίδιο ναό έχει ταφεί και η σύζυγός του Ναταλία, κατ’ επιθυμίαν της.
Ο θάνατος του Παύλου Μελά έγινε γνωστός στην Αθήνα στις 18 Οκτωβρίου και συγκλόνισε την κοινή γνώμη, λόγω του ακέραιου και αγνού χαρακτήρα του ανδρός, αλλά και του γνωστού ονόματος της οικογένειάς του, που είχε μεγάλους δεσμούς με τη Μακεδονία και την κοινωνία των Αθηνών. Η θυσία του σηματοδότησε την ουσιαστική έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα, που κορυφώθηκε με τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913.
Η ταινία «Παύλος Μελάς» (1973)
γυρισμένη στην Καστοριά (βίντεο)
Σκηνοθέτης: Φίλιππος Φυλακτός
Μια μοναδική υπερπαραγωγή για τα δεδομένα του ελληνικού κινηματογράφου. Πλούσιο ιστορικό έπος διάρκεια 2,5 ωρών περιγράφει την πορεία του εθνικού ήρωα από τα αθηναϊκά σαλόνια, στα σκλαβωμένα μέρη της Μακεδονίας και στο αγώνα για την απελευθέρωσή της.
Αναπαράσταση της εποχής τόσο με αυθεντικά σκηνικά και κοστούμια όσο και με γυρίσματα στους πραγματικούς χώρους όπου διαδραματιστήκαν τα γεγονότα. Αλλά και η δράση στις σκηνές δράσεις είναι καταιγιστική σφοδρές μάχες, που κρατούν συνεχώς αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή.
Καταφέρνει να φέρει το θεατή σε άμεση επαφή με τα ιστορικά εθνικά και πολεμικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στις αρχές του 20ου αιώνα, με πρόσωπα επώνυμα και ανώνυμα που αγωνίστηκαν στο Μακεδονικό Αγώνα.
Υπόθεση:
1886. Ενώ η Μακεδονία στενάζει κάτω από τον ζυγό των Τούρκων και των Βουλγάρων κομιτατζήδων, η Ελλάδα αδυνατεί να οργανώσει τον απελευθερωτικό αγώνα. Μόνο μεμονωμένες αποστολές βοήθειας από ιδιώτες, όπως του Μελά, ο οποίος ονειρεύεται ο γιος του Παύλος να γίνει αξιωματικός του Ελληνικού στρατού.
1897: Ο Παύλος Μελάς και οι συμφοιτητές του στην στρατιωτική σχολή, οργανώνουν μία ομάδα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Η πρώτη αποστολή στην Θεσσαλία, αποτυγχάνει
1904. Με το όνομα καπετάν Μίκης Ζέζας, ο Παύλος για πρώτη φορά πηγαίνει στην Μακεδονία να ηγηθεί του επαναστατικού αγώνα, μαζί με το μητροπολίτη Γερμανό Καραβαγγέλη.
Καστοριά και παραλειπόμενα: Η ταινία σε μεγάλο μέρος της γυρίστηκε σε περιοχές της Καστοριάς, ακολουθώντας τα βήματα της διαδρομής του κεντρικού ήρωα, τόσο σε εξωτερικούς, όσο και σε εσωτερικούς χώρους. Την πρώτη προβολή της το 1974 παρακολούθησε σύσσωμη η καστοριανή μαθητιώσα νεολαία της εποχής, καθώς και ήταν υποχρεωτική η παρακολούθησή της από όλους τους μαθητές με ευθύνη των σχολείων, μετά από οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας. Οι προβολές ξεκινούσαν από το πρωί, κάθε μέρα στον κινηματογράφο «ΟΡΦΕΑ».
Το εμβατήριο της ταινία σε μουσική του Γιάννη Σπανού ακουγόταν για χρόνια από τα μεγάφωνα στο χωμάτινο γήπεδο (τώρα πάρκο Ολυμπιακής Φλόγας), κάθε φορά που η ποδοσφαιρική ομάδα της Καστοριάς έμπαινε στον αγωνιστικό χώρο (πολύ πριν υιοθετηθεί και τραγουδηθεί από φιλάθλους άλλων ομάδων και αθλημάτων).
Ηθοποιοί: Λάκης Κομνηνός, Φαίδων Γεωργίτσης, Καίτη Παπανίκα, Λίλλη Παπαγιάννη, Ανδρέας Φιλιππίδης, Γιάννης Αργύρης, Ασημακοπούλου Μπεάτα, Βαγενά Άννα, Βαφιάς Γρηγόρης, Ρευματάς Μάκης, Τζώρτζης Γιώργος, Μάτσας Αρτέμης, Γκέκας Λάκης, Λυκομήτρος Νίκος, Καλλιβωκάς Δημήτρης, Ζερβός Παντελής, Γυφτόπουλος Λευτέρης, Μαραγκάκης Μιχάλης, Οικονόμου Γιώργος, Τσαχιρίδης Νίκος, Μπαλοδήμος Κώστας, Βουλαλάς Τάκης, Απέργης Νίκος, Παπαχρήστος Κώστας.
Σύνοψη της υπόθεσης: Στα τέλη του 19ου αιώνα, η υπό τουρκική κατοχή Μακεδονία και οι ελληνικοί πληθυσμοί της υποφέρουν διπλά, μιας και οι βούλγαροι κομιτατζήδες δρουν στην περιοχή παράλληλα με τις τουρκικές δυνάμεις. Ο Πάυλος Μελάς (Λάκης Κομνηνός), μέλος της Εθνικής Εταιρείας από τα χρόνια του στην Σχολή Ευελπίδων, αποφασίζει το 1904 να αναλάβει την ηγεσία του αγώνα στη Μακεδονία. Μαζί με τους άνδρες του θα φέρουν σε πέρας τρεις αποστολές, αλλά στο τέλος θα παγιδευτούν, κατόπιν προδοσίας, και ο Μελάς θα σκοτωθεί στο χωριό Σιάτιστα.
1897: Ο Παύλος Μελάς και οι συμφοιτητές του στην στρατιωτική σχολή, οργανώνουν μία ομάδα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Η πρώτη αποστολή στην Θεσσαλία, αποτυγχάνει
1904. Με το όνομα καπετάν Μίκης Ζέζας, ο Παύλος για πρώτη φορά πηγαίνει στην Μακεδονία να ηγηθεί του επαναστατικού αγώνα, μαζί με το μητροπολίτη Γερμανό Καραβαγγέλη.
Καστοριά και παραλειπόμενα: Η ταινία σε μεγάλο μέρος της γυρίστηκε σε περιοχές της Καστοριάς, ακολουθώντας τα βήματα της διαδρομής του κεντρικού ήρωα, τόσο σε εξωτερικούς, όσο και σε εσωτερικούς χώρους. Την πρώτη προβολή της το 1974 παρακολούθησε σύσσωμη η καστοριανή μαθητιώσα νεολαία της εποχής, καθώς και ήταν υποχρεωτική η παρακολούθησή της από όλους τους μαθητές με ευθύνη των σχολείων, μετά από οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας. Οι προβολές ξεκινούσαν από το πρωί, κάθε μέρα στον κινηματογράφο «ΟΡΦΕΑ».
Το εμβατήριο της ταινία σε μουσική του Γιάννη Σπανού ακουγόταν για χρόνια από τα μεγάφωνα στο χωμάτινο γήπεδο (τώρα πάρκο Ολυμπιακής Φλόγας), κάθε φορά που η ποδοσφαιρική ομάδα της Καστοριάς έμπαινε στον αγωνιστικό χώρο (πολύ πριν υιοθετηθεί και τραγουδηθεί από φιλάθλους άλλων ομάδων και αθλημάτων).
Ηθοποιοί: Λάκης Κομνηνός, Φαίδων Γεωργίτσης, Καίτη Παπανίκα, Λίλλη Παπαγιάννη, Ανδρέας Φιλιππίδης, Γιάννης Αργύρης, Ασημακοπούλου Μπεάτα, Βαγενά Άννα, Βαφιάς Γρηγόρης, Ρευματάς Μάκης, Τζώρτζης Γιώργος, Μάτσας Αρτέμης, Γκέκας Λάκης, Λυκομήτρος Νίκος, Καλλιβωκάς Δημήτρης, Ζερβός Παντελής, Γυφτόπουλος Λευτέρης, Μαραγκάκης Μιχάλης, Οικονόμου Γιώργος, Τσαχιρίδης Νίκος, Μπαλοδήμος Κώστας, Βουλαλάς Τάκης, Απέργης Νίκος, Παπαχρήστος Κώστας.
Σύνοψη της υπόθεσης: Στα τέλη του 19ου αιώνα, η υπό τουρκική κατοχή Μακεδονία και οι ελληνικοί πληθυσμοί της υποφέρουν διπλά, μιας και οι βούλγαροι κομιτατζήδες δρουν στην περιοχή παράλληλα με τις τουρκικές δυνάμεις. Ο Πάυλος Μελάς (Λάκης Κομνηνός), μέλος της Εθνικής Εταιρείας από τα χρόνια του στην Σχολή Ευελπίδων, αποφασίζει το 1904 να αναλάβει την ηγεσία του αγώνα στη Μακεδονία. Μαζί με τους άνδρες του θα φέρουν σε πέρας τρεις αποστολές, αλλά στο τέλος θα παγιδευτούν, κατόπιν προδοσίας, και ο Μελάς θα σκοτωθεί στο χωριό Σιάτιστα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου